ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ ΦΟΥΡΝΟΙ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΜΑΣ

Πριν από μερικές δεκαετίες σε κάθε γειτονιά των χωριών μας, υπήρχε κι ένας πετρόχτιστος φούρνος. Ήταν τα χρόνια εκείνα που η νοικοκυρά μόνη της ζύμωνε και φούρνιζε τα ψωμιά της οικογένειας, μια ή δυο φορές την εβδομάδα, ανάλογα με τα μέλη της οικογένειάς.

Η κατασκευή του ψωμιού γινόταν με προζύμι. Σύμφωνα με την παράδοση η νοικοκυρά του σπιτιού έπρεπε να φτιάξει το προζύμι της χρονιάς στις 14 Σεπτεμβρίου, την ημέρα της εορτής της υψώσεως του Τίμιου Σταυρού. Με τον Αγιασμό που έπαιρναν από την εκκλησία και λίγο αλεύρι έφτιαχναν το προζύμι που το κρατούσαν όλο το χρόνο για να φτιάχνουν ευωδιαστό ψωμί.

Πρωί-πρωί σηκώνονταν οι νοικοκυρές και ζυμώνανε το αλεύρι με το προζύμι, με λίγο αλάτι, λίγο λάδι και το απαιτούμενο νερό κι ύστερα σκεπάζανε τη σκάφη που είχε τη ζύμη με μια κουβέρτα μέχρι “ν’ ανέβει», «να φουσκώσει». Μετά έφερναν τα ξύλα στο φούρνο και τον άναβαν μέχρι να πυρώσει. Όταν καίγονταν τα τραβούσαν στις άκρες του φούρνου.

Όταν η ζύμη ανέβαινε οι νοικοκυρές έπλαθαν τα ψωμιά, σε στρογγυλό ή μακρόστενο σχήμα και τα τοποθετούσαν στην «πινακωτή», κάνοντας δυο – τρεις χαρακιές με ένα μαχαίρι στο πάνω μέρος. Στη συνέχεια με το ξύλινο φτυάρι έβαζαν ένα-ένα τα ψωμιά στο φούρνο κι έκλειναν το πορτάκι του. Όταν τα ψωμιά ήταν πια έτοιμα τα έβγαζαν ένα-ένα με το φτυάρι και τα απλώνανε στην πινακωτή για να τα μεταφέρουν στο σπίτι. Μοσχοβολούσε όλη η γειτονιά εκείνη τη στιγμή.

Μπορεί αυτή η ετοιμασία να ήτανε πολύ κουραστική αλλά εκείνα τα χρόνια στο χωριό τρώγανε πολύ πιο νόστιμο και πιο υγιεινό ψωμί.

Στους φούρνους εκτός από το ψωμί οι νοικοκυρές έψηναν τα γλυκά τους, (κουραμπιέδες, κουλούρια, τσουρέκια, μπακλαβάδες και τόσα αλλά) καθώς φαγητά (γεμιστά, γκιουβέτσια και άλλα).

Ο Φούρνος έδινε στο χωριό το δικό του μήνυμα, το δικό του χρώμα. Ήταν η χαρά της νοικοκυράς να φουρνίζει τα ψωμιά, τα γλυκά, τα φαγητά. Έβαζε όλη της την τέχνη για το καλύτερο αποτέλεσμα. Ιεροτελεστία ολόκληρη. Σήμερα η μία γειτόνισσα, αύριο η άλλη. Από μέρες έκλειναν τη σειρά τους στον φούρνο. Τις γιορτές μάλιστα δούλευε όλη μέρα, για να προφθάσουν όλες οι νοικοκυρές και το ψωμί και τα γλυκά. Με πόση αγάπη και τέχνη άρπαζαν οι μανάδες μας το καρβέλι και μας έκοβαν εκείνες τις φέτες που μοσκοβολούσαν. Η γλυκιά μυρωδιά του συνοδευόμενη από φρέσκο τυρί μέχρι και σήμερα γαργαλάει τα ρουθούνια μας.

Το Ψωμί από αρχαιοτάτων χρόνων ήταν βασικό είδος διατροφής, θεωρείτο δε πάντοτε ιερό και ευλογημένο. Σήμερα εξακολουθεί να είναι όχι μόνο από τα πιο βασικά αλλά και από τα πιο εύγεστα τρόφιμα. Μια μεγάλη ποικιλία ψωμιών είναι στην διάθεση των καταναλωτών καθημερινά. Σε καμιά περίπτωση όμως δεν μπορούν να φθάσουν τη γεύση και την μοσχοβολιά του ψωμιού εκείνου.

Οι φούρνοι ερήμωσαν, άλλοι γκρεμίσθηκαν και μερικοί συντηρήθηκαν και αποτελούν διακοσμητικό στοιχείο της αυλής του σπιτιού. Τα μπάρμπεκιου ήρθαν να αντικαταστήσουν τους παραδοσιακούς πέτρινους φούρνους. Όσοι απέμειναν, ας τους συντηρήσουμε για να δείξουμε στα παιδιά μας, την ιστορία μας, την παράδοσή μας, την κουλτούρα μας.