ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ 2017

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ

Μπήκαμε πλέον σε εορταστική ατμόσφαιρα, και όλοι μας ασχολούμαστε με επιμέλεια να στολίσουμε τα σπίτια μας, να αγοράσουμε έστω και κάποιο μικρό δώρο για όλη την οικογένεια, να ετοιμαστούμε για την μεγάλη γιορτή της Χριστιανοσύνης, τη Γέννηση του Ιησού Χριστού. 

Χριστούγεννα. Μια γλυκιά νοσταλγία μας κυριεύει όλους και μας ξαναφέρνει στο νου τα παιδικά μας χρόνια. Όλοι επιστρατεύουμε τη μνήμη μας να ξαναγίνουμε παιδιά, να σιγοτραγουδήσουμε όλα εκείνα τα τραγούδια που γνωρίσαμε μικροί και που με την πάροδο του χρόνου ξεχάστηκαν και στη μνήμη μας χαράχθηκαν καινούργιες μελωδίες. Στο μυαλό μας έρχονται τα λόγια του ποιητή Γεωργίου Δροσίνη ο οποίος οραματίζεται τη Γέννηση του Θεανθρώπου απλά, καθημερινά, με τη φύση και τους απλούς καθημερινούς ανθρώπους να συμμετέχουν σ’ αυτή.

«Στην άγια Νύχτα τη Χριστουγεννιάτικη λυγούν τα πόδια

Και προσκυνούν γονατιστά τη φάτνη τους τ’ άδολα βόδια.

Κι’ ο ζευγολάτης ξάγρυπνος θωρώντας τα σταυροκοπιέται

Και λέει με πίστη απ’ της ψυχής τ’ απόβαθα «Χριστός γεννιέται»

Ακόμη αντηχούν στ΄ αυτιά μας οι φωνές μας που αντιλαλούσαν στις γύρω πλαγιές, άλλες καλές και άλλες λίγο παράφωνες, άλλες μόνες και άλλες χορωδιακά, τραγουδώντας την παραμονή των Χριστουγέννων:

«Χριστούγεννα Πρωτούγεννα πρώτη γιορτή του χρόνου,

για βγείτε δείτε μάθετε πως ο Χριστός γεννιέται,

γεννιέται κι ανατρέφεται στο μέλι και στο γάλα.

Το μέλι τρων΄ οι άρχοντες το γάλα οι αφεντάδες

και στο μελισοπόταμο αλούζονται οι κυράδες.

Κυρά ψιλή κυρά λιγνή κυρά καμπανοφρύδα

σαν αλουσθείς και χτενισθείς και πας στην εκκλησία

θα δεις τον ήλιο πρόσωπο και το φεγγάρι αστέρι».

Και οι μικρότεροι:

Κου-κου-κου καν΄ ο κόκορας κα-κα-κα καν΄ η κότα,

δωσ΄ μου την πενταρούλα μου να φύγ΄ από την πόρτα.

Τα «ρεβεγιόν» δεν τα γνωρίζαμε και η τηλεόραση δεν είχε μπει ακόμη στα σπίτια μας. Μόνο τα καφενεία γέμιζαν από άνδρες και αυτοί για να παίξουν το καθιερωμένο χαρτί.

Το βράδυ της Πρωτοχρονιάς, αντί για τον Αη-Βασίλη μας ξυπνούσε η φιγούρα της μητέρας μας που μέσα στα μεσάνυχτα, ράντιζε με ένα κλαδί ελιάς όλο το σπίτι με το αμίλητο νερό, που μόλις είχε τραβήξει από το πηγάδι και στη συνέχεια με ένα κλειδί, μας χτυπούσε στο μέτωπο σιγομουρμουρίζοντας «σιδεροκέφαλος». 

Τα δένδρα ήταν στολισμένα με χιόνι που ξεπερνούσε το ένα μέτρο κι εμείς συνηθισμένοι σηκωνόμαστε πρωί-πρωί για να αρχίσουμε τον χιονοπόλεμο με τα γειτονόπουλα, να παίξουμε ξιφομαχίες με τα σπαθιά που κρεμόντουσαν από τις στέγες των σπιτιών μας και στη συνέχεια να στήσουμε καβγά για το ποιος έφτιαξε τον καλύτερο και μεγαλύτερο χιονάνθρωπο.

Τα σκουξίματα των γουρουνιών, όταν τα έσφαζαν, μας τρυπούσαν την καρδιά αλλά έπρεπε και το γιορταστικό τραπέζι να γεμίσει με κρέας, μετά από σαράντα μέρες νηστεία, να φτιαχτούν οι «ματίες» (το παχύ έντερο του γουρουνιού γεμισμένο με τραχανά και άλλα αρωματικά αφού ψηνόταν στο φούρνο κοβόταν σε φέτες και σερβιριζόταν), τα «λουκάνικα» και ο «πασπαλάς» (χοιρινό κρέας μέσα σε λίπος) που θα έβγαζε πέρα την οικογένεια μέχρι και τις απόκριες. Τα παιδιά τρέχαμε να πάρουμε τη φούσκα του γουρουνιού, να τη φουσκώσουμε και να την χρησιμοποιήσουμε για μπάλα.

Οι νοικοκυρές έκλειναν σειρά στο φούρνο της γειτονιάς για να ψηθεί ο μπακλαβάς, που τον έφτιαχναν την προηγούμενη νύχτα, βάζοντας όλη τη μαστοριά τους και να γεμίσουν τους τζετζερέδες, αλλού τα πιο καλά κομμάτια που ήταν για τους ξένους και αλλού τα πιο δεύτερα που ήταν για μας - παιδιά τότε -, λες και ήθελαν να ακούν τη μουρμούρα μας, μέχρι να τελειώσει το περιεχόμενό τους.

Η καμπάνα της εκκλησίας κτυπούσε χαρμόσυνα για να μας φέρει το μήνυμα της γέννησης του Χριστού στις 2,30 τη νύχτα και όλο το χωριό μικροί μεγάλοι ντυμένοι με τα γιορτινά τους κινούσαν για την εκκλησία. Με το χάραμα της ημέρας που γυρίζαμε στο σπίτι, μοσχομύριζε από τις λιχουδιές που είχε ετοιμάσει η νοικοκυρά του σπιτιού.

Τότε πιστεύαμε στις δεισιδαιμονίες και στους καλικατζάρους, τα λαϊκά αυτά δαιμόνια, με τις ποικιλόμορφες μορφές που έρχονταν στη γη την παραμονή των Χριστουγέννων, με μοναδικό σκοπό να πειράξουν τους ανθρώπους, και να το βάλουν στα πόδια την παραμονή των Θεοφανείων, φοβούμενοι την «αγιαστούρα» του παπά και τον αγιασμό.

Αυτά και άλλα πολλά μας έρχονται στο νου, τούτο το μήνα, τον εορταστικό, βλέποντας τις γιρλάντες και τις καμπανούλες που μας περιτριγυρίζουν στις μεγαλουπόλεις που ζούμε, που προσπαθούν να δώσουν ένα τόνο εορταστικό στην καθημερινότητά μας και να μας θυμίσουν ότι τα Χριστούγεννα είναι κάτι το ξεχωριστό. Είναι η πιο ανθρώπινη και καλοσυνάτη γιορτή, μια γιορτή ζεστασιάς και ειρήνης, πανανθρώπινη που γιορτάζεται σε όλα τα πέρατα του κόσμου.

Ας ξεχαστούμε για λίγο από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε όλοι μας, ας δώσουμε ένα χέρι βοηθείας στον συνάνθρωπό μας που έχει ανάγκη, ας ευχηθούμε γρήγορα η χώρα μας να  βγει από το οικονομικό αδιέξοδο στο οποίο έχει περιέλθει. Ας μαζευτούμε γύρω από το στολισμένο δενδράκι που το έθιμο απαιτεί να έχομε στο σπίτι ο καθένας από εμάς και ας σιγοτραγουδήσουμε τα τραγούδια που όλοι έχομε αγαπήσει.

ΚΑΛΑΝΤΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ

Καλήν ημέραν άρχοντες, αν είναι ορισμός σας,

Χριστού την θείαν Γέννησιν να πω στ' αρχοντικό σας.

Χριστός γεννάται σήμερον εν Βηθλεέμ τη πόλει.

Οι ουρανοί αγάλλονται χαίρει η κτήσις όλη.

Εν τω σπηλαίω τίκτεται εν φάτνη των αλόγων

ο Βασιλεύς των ουρανών και Ποιητής των όλων.

Πλήθος αγγέλων ψάλλουσι το "Δόξα εν υψίστοις".

Και τούτο άξιον εστί η των ποιμένων πίστις.

Καλήν ημέραν άρχοντες, αν είναι ορισμός σας,

Χριστού την θείαν Γέννησιν να πω στ' αρχοντικό σας.

Χριστός γεννάται σήμερον εν Βηθλεέμ τη πόλει.

Οι ουρανοί αγάλλονται χαίρει η κτήσις όλη.

Εν τω σπηλαίω τίκτεται εν φάτνη των αλόγων

ο Βασιλεύς των ουρανών και Ποιητής των όλων.

Πλήθος αγγέλων ψάλλουσι το "Δόξα εν υψίστοις".

Και τούτο άξιον εστί η των ποιμένων πίστις.

ΤΟ ΕΛΑΤΟ

Ω! έλατο, ω! έλατο, μ' αρέσεις, πώς μ' αρέσεις!

Τι ωραία την Πρωτοχρονιά μας φέρνεις δώρα στα κλαδιά!

Ω! έλατο, ω έλατο μ' αρέσεις, πώς μ' αρέσεις!

Ω! έλατο, ω έλατο τι δίδαγμα η στολή σου,

Ελπίδα εμπνέει σταθερή και θάρρος πάντα στη ζωή.

Ω! έλατο, ω έλατο μ' αρέσεις, πώς μ' αρέσεις!

Ω! έλατο, ω έλατο τα πράσινά σου φύλλα,

τα βγάζεις με καλοκαιριά και τα φορείς με το χιονιά.

Ω! έλατο, ω έλατο τα πράσινά σου φύλλα!!

ΑΓΙΑ ΝΥΧΤΑ

Άγια νύχτα, σε προσμένουν

με χαρά οι Χριστιανοί

και με πίστη ανυμνούμε,

το Θεό δοξολογούμε,

μ' ένα στόμα, μια φωνή,

ναι, με μια φωνή.

Η ψυχή μας φτερουγίζει

πέρα στ' άγια τα βουνά

όπου ψέλνουν οι αγγέλοι

απ' τα ουράνια θεία μέλη,

στο Σωτήρα "ωσανά",

ναι "ωσανά".

Στης Βηθλεέμ ελάτε όλοι,

τα βουνά τα ιερά

και μ' ευλάβεια μεγάλη,

'κει που άγιο φως προβάλλει

προσκυνήστε με χαρά,

ναι με χαρά.

Σαν παιδί φτωχό γεννιέται

ο Χριστός μας ταπεινά

κι όσοι θέλετε ευτυχία,

του Θεού την ευλογία,

δώστε, δώστε στα ορφανά,

ναι στα ορφανά.

ΧΙΟΝΙΑ ΣΤΟ ΚΑΜΠΑΝΑΡΙΟ

Χιόνια στο καμπαναριό,

που Χριστούγεννα σημαίνει.

Χιόνια στο καμπαναριό,

ξύπνησε όλο το χωριό.

Ντιν, ντιν, νταν …

Κι όλοι παν στην εκκλησιά

το Χριστό να προσκυνήσουν.

Κι όλοι παν στην εκκλησιά,

λάμπει απόψε η Παναγιά.

Ντιν, ντιν, νταν …

Τέτοια νύχτα ήταν παιδιά,

που γεννήθηκε ο Χριστός μας.

Τέτοια νύχτα ήταν παιδιά

κι είχαν χιόνια στα κλαδιά.

Ντιν, ντιν, νταν …

Στην ολόφωτη εκκλησιά

ώρα πια και εμείς να πάμε.

Στην ολόφωτη εκκλησιά

με καθάρια φορεσιά

Ντιν, ντιν, νταν …

Κι ας τραβήξουμε μπροστά

μ' αναμμένα φαναράκια.

Κι ας τραβήξουμε μπροστά

τυλιγμένοι στα ζεστά.

Ντιν, ντιν, νταν …

Εγεννήθηκες χωρίς

στρωματάκι καλέ μας Χριστούλη.

Εγεννήθηκες χωρίς

μια σκουφίτσα να φορείς.

Ντιν, ντιν, νταν …

Κι όμως μες στο στάβλο εκεί

Σε προσκύνησ' όλη η πλάση.

Κι όμως μες στο στάβλο εκεί

Μάγοι, πρίγκιπες, σοφοί.

Ντιν, ντιν, νταν …

Γιατ' Εσύ 'σαι πιο τρανός

βασιλιάς όλου του κόσμου.

Γιατ' Εσύ 'σαι ο πιο τρανός

που δοξάζει ο ουρανός.

Ντιν, ντιν, νταν …

ΚΑΛΑΝΤΑ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΣ

Αρχιμηνιά κι αρχιχρονιά

ψηλή μου δεντρολιβανιά,

κι αρχή - κι αρχή καλός μας χρόνος,

εκκλησιά - εκκλησιά με τ' άγιο θρόνος.

Αρχή που βγήκε ο Χριστός

άγιος και πνευματικός,

στη γη - στη γη να περπατήσει

και να μας - και να μας καλοκαρδίσει.

Άγιος Βασίλης έρχεται

- άρχοντες το κατέχετε -

από - από την Καισαρεία

είσαι αρχό - είσαι αρχόντισσα, κυρία.

Βαστάει εικόνα και χαρτί

με το Χριστό το λυτρωτή,

χαρτί - χαρτί και καλαμάρι,

δες και με - δες και με το παλικάρι.

Κάτσε να φας, κάτσε να πιεις

κάτσε το πόνο σου να πεις,

κάτσε - κάτσε να τραγουδήσεις,

και να μας - και να μας καλοκαρδίσεις.

ΑΠΟΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ

Πάει ο παλιός ο χρόνος

ας γιορτάσουμε παιδιά

και του χωρισμού ο πόνος

ας κοιμάται στη καρδιά.

Καλή χρονιά, καλή χρονιά,

χαρούμενη, χρυσή πρωτοχρονιά.. 

Γέρε χρόνε φύγε τώρα

παει η δική σου η σειρά

ήρθε ο νέος με τα δώρα,

με τραγούδια και χαρά.

Καλή χρονιά, καλή χρονιά,

χαρούμενη, χρυσή πρωτοχρονιά.. 

Μα κι αν φεύγεις πια μακριά μας

στην καρδιά μας πάντα ζει

κάθε λύπη και χαρά μας

που περάσαμε μαζί.

Καλή χρονιά, καλή χρονιά,

χαρούμενη, χρυσή πρωτοχρονιά.. 

Όλα γύρω χιονισμένα

όλα γύρω παγωνιά

μα θα λιώσουν ένα ένα

με τη νέα τη χρονιά.

Καλή χρονιά, καλή χρονιά,

χαρούμενη, χρυσή πρωτοχρονιά.. 

ΤΡΙΓΩΝΑ ΚΑΛΑΝΤΑ

Τρίγωνα κάλαντα σκόρπισαν παντού

κάθε σπίτι μια φωλιά του μικρού Χριστού.

Τρίγωνα κάλαντα μέσ' τη γειτονιά

ήρθαν τα Χριστούγεννα κι η Πρωτοχρονιά.

Άστρο φωτεινό, θα 'βγει γιορτινό,

μήνυμα να φέρει από τον ουρανό.

Μες στη σιγαλιά ανοίγει η αγκαλιά

και κάνει η αγάπη στη καρδιά φωλιά.

Τρίγωνα κάλαντα στο μικρό χωριό

και χτυπά Χριστούγεννα το καμπαναριό.

Τρίγωνα κάλαντα σκόρπισαν παντού

και μας φέρνουν μήνυμα του μικρού Χριστού.

Τρέχουν τα παιδιά μέσα στο χιονιά,

ήρθαν τα Χριστούγεννα κι η Πρωτοχρονιά.

Μες στη σιγαλιά άνοιξ' η αγκαλιά

κι έκανε η αγάπη στη καρδιά φωλιά.

Τρίγωνα κάλαντα κέφι και χαρά

ήρθαν τα Χριστούγεννα κι η Πρωτοχρονιά.

Τρίγωνα κάλαντα χρόνια σας πολλά

ήρθαν τα Χριστούγεννα κι η Πρωτοχρονιά.

ΚΑΛΑΝΤΑ ΤΩΝ ΦΩΤΩΝ

Σήμερα τα φώτα κι ο φωτισμός

η χαρα μεγάλη κι ο αγιασμός.

Κάτω στον Ιορδάνη τον ποταμό

κάθετ' η κυρά μας η Παναγιά.

'Οργανo βαστάει, κερί κρατεί

και τον Αϊ-Γιάννη παρακαλεί.

'Αϊ-Γιάννη αφέντη και βαπτιστή

βάπτισε κι εμένα Θεού παιδί.

Ν' ανεβώ επάνω στον ουρανό

να μαζέψω ρόδα και λίβανο.

Καλημέρα, καλημέρα,

Καλή σου μέρα αφέντη με την κυρά।

Καλά Χριστούγεννα, ειρηνικά, χαρούμενα κι ευτυχισμένα.